بررسی روانشناختی شخصیت‌ها

آقای دکتر در ادامه به تحلیل شخصیت‌های فیلم پرداختند و به ابعاد مختلف روانشناختی آن‌ها اشاره کردند. یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح‌شده، بررسی خشونت و ابعاد تاریک شخصیت‌ها بود. این خشونت، که در ظاهر به عنوان یک رفتار آنارشیک و بی‌قاعده بروز می‌کند، در واقع نمادی از درگیری‌های درونی و بحران هویتی شخصیت‌های فیلم است.

اختلال هویت تجزیه‌ای (DID)

در بخش بعدی، آقای دکتر به اختلال هویت تجزیه‌ای یا DID پرداخته و ویژگی‌های روانشناختی افراد مبتلا به این اختلال را بررسی کردند. در این قسمت، ارتباط میان این اختلال و هیپنوتیزم نیز به طور خاص مورد بحث قرار گرفت

تحلیل از منظرهای مختلف روانشناختی و اجتماعی

فیلم باشگاه مشتزنی از جنبه‌های مختلف روانشناسی، جامعه‌شناسی و روانپزشکی مورد بررسی قرار گرفت:

از نگاه جامعه‌شناسی: بحران معنا در دنیای مدرن و تأثیر آن بر روابط انسانی و فردی بررسی شد. در این تحلیل، اشاره شد که در دنیای مصرف‌گرایانه، فرد احساس تهی بودن می‌کند و برای پر کردن این خلأ معنایی، به سیستم‌های منسجم معنایی، حتی اگر اشتباه باشند، جذب می‌شود.

از نگاه روانشناسی فرویدی: شخصیت‌های فیلم از منظر نظریه فروید، شامل اید (تمایلات اولیه)، ایگو (شخصیت هوشیار و منطقی) و سوپرایگو (وجدان و اصول اخلاقی) بررسی شدند. در این تحلیل، تفاوت‌های موجود در رفتارهای شخصیت‌ها، به‌ویژه تایلر و راوی، با توجه به تعارضات درونی آنها توضیح داده شد.

از نگاه تحلیل رفتار متقابل (TA): در این بخش، تحلیل‌هایی درباره‌ی نقش‌های کودک، والد و بالغ در شخصیت‌های فیلم صورت گرفت و به تأثیر این سه جنبه در تصمیمات و واکنش‌های افراد در فیلم پرداخته شد.

از نگاه گلاسر: نیازهای اساسی شخصیت‌های فیلم از نظر گلاسر، شامل آزادی، قدرت، تفریح، تعلق و امنیت، بررسی شد. واینکه تایلر بیشتر نماد پاسخ به سه نیاز اول(ازادی،قدرت و تفریح) بودو راوی نمادپاسخ به نیاز امنیت و تعلق

از دیدگاه ACT: فیلم از دیدگاه پذیرش و تعهد (ACT) نیز بررسی شد و چگونگی مواجهه شخصیت‌ها با بحران‌ها و احساسات خود از منظر این نظریه روانشناختی تحلیل گردید.

از نگاه یونگ: در نهایت، راه رسیدن به self (انسجام فردی) از دیدگاه یونگ در فیلم بررسی شد. شخصیت‌ها در این فیلم در جستجوی معنای عمیق‌تری از خود و تلاش برای دستیابی به هویت واقعی خود هستند، که این روند از دیدگاه یونگ به عنوان جست‌وجویی برای رسیدن به کمال درونی تعبیر می‌شود.
هر چند به نظر می رسد راوی در رسیدن به مفهوم self و دستیابی به یک خود یک پارچه و منسجم ناکام می ماند و قربانی
مخلوق خود یعنی تایلر(بعد خیالی شخصیتش) می شود و تایلر در رانندگی فرمان را به دست می گیرد تا جایی که مجبور می شود برای رهایی از دست ان،خود را نابود کند.

صحنه پایانی: تلاش برای آشتی و انسجام درونی

یکی از بخش‌های مهمی که آقای دکتر به آن پرداختند، صحنه پایانی فیلم بود. در این صحنه، راوی در حال مرگ و مارلا سینگر دستی به دست یکدیگر داده و دو شخصیت‌ در نوعی آشتی و هم‌راستایی قرار می‌گیرند.
این آشتی نه تنها به معنای آشتی میان دو شخصیت، بلکه به عنوان نمادی از آشتی بخش‌های مختلف شخصیت و هماهنگی درونی آن‌ها تلقی می‌شود. آقای دکتر این صحنه را به عنوان نمایشی از انسجام درونی و توافق میان بخش‌های زنانه و مردانه شخصیت‌ها بررسی کردند. در واقع، این صحنه به نوعی نمایانگر هم‌پذیری و تکمیل درونی است که شخصیت‌ها پس از مبارزات و بحران‌های متعدد در مسیر خود به آن دست می‌یابند. این آشتی نه تنها به معنای بازگشت به خود، بلکه به معنای پذیرش و هماهنگی جنبه‌های مختلف شخصیت است.

این جلسه نمایش،نقد و بررسی که از ساعت ۳ بعدازظهر تا ۸ شب ادامه داشت، فرصتی عالی برای علاقه‌مندان به سینما و روانشناسی بود تا از طریق تحلیل‌های مختلف، به درک عمیق‌تری از مفاهیم فیلم باشگاه مشت‌زنی دست یابند. این جلسه، که بخشی از سلسله برنامه‌های نقد و تحلیل فیلم مرکز روانشناسی رایین بود، همچنان ادامه خواهد یافت و در آینده فیلم‌های دیگری نیز از جنبه‌های روانشناختی مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

این برنامه‌ها فرصتی بی‌نظیر برای تقویت درک سینمایی و روانشناختی جامعه فراهم می‌کنند و کمک می‌کنند تا فیلم‌ها به عنوان ابزاری برای تحلیل مسائل اجتماعی و فردی، مورد توجه قرار گیرند.

گزارش از آرمیتا عسکریان