امروز، ۱ بهمن‌ماه، طبق برنامه قبلی، جلسه نقد و بررسی فیلم باشگاه مشتزنی ساخته دیوید فینچر در سالن اجتماعات مرکز روانشناسی رایین برگزار شد. این جلسه با حضور تعداد زیادی از علاقه‌مندان به مباحث روانشناسی و سینما و با نمایش فیلم آغاز شد و پس از آن، آقای دکتر سعید صادقی به تحلیل روانشناسانه این اثر پرداختند.
آقای دکتر صادقی در ابتدا به تحلیل کلی فیلم پرداختند و آن را از منظر روانشناسی و جامعه‌شناسی بررسی کردند. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در این جلسه به آن پرداخته شد، بحران هویت و تنهایی انسان‌ها در دنیای مصرف‌گرایانه معاصر بود. ایشان توضیح دادند که شخصیت‌های فیلم، به ویژه تایلر در جستجوی هویت واقعی خود و به دنبال معانی تازه در دنیای بی‌هویت و پر از تضاد امروزی هستند.
آقای دکتر در ادامه به تحلیل شخصیت‌های فیلم پرداختند و به ابعاد مختلف روانشناختی آنها اشاره کردند. یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح‌شده، بررسی خشونت و ابعاد تاریک شخصیت‌ها بود. این خشونت، که در ظاهر به عنوان یک رفتار آنارشیک و بی‌قاعده بروز می‌کند، در واقع نمادی از درگیری‌های درونی و بحران هویتی شخصیت‌های فیلم است.
در بخش بعدی، آقای دکتر به اختلال هویت تجزیه‌ای یا DID پرداخته و ویژگی‌های روانشناختی افراد مبتلا به این اختلال را بررسی کردند. در این قسمت، ارتباط میان این اختلال و هیپنوتیزم نیز به طور خاص مورد بحث قرار گرفت
فیلم باشگاه مشتزنی از جنبه‌های مختلف روانشناسی، جامعه‌شناسی و روانپزشکی مورد بررسی قرار گرفت:
از نگاه جامعه‌شناسی: بحران معنا در دنیای مدرن و تأثیر آن بر روابط انسانی و فردی بررسی شد. در این تحلیل، اشاره شد که در دنیای مصرف‌گرایانه، فرد احساس تهی بودن می‌کند و برای پر کردن این خلأ معنایی، به سیستم‌های منسجم معنایی، حتی اگر اشتباه باشند، جذب می‌شود.
از نگاه روانشناسی فرویدی: شخصیت‌های فیلم از منظر نظریه فروید، شامل اید (تمایلات اولیه)، ایگو (شخصیت هوشیار و منطقی) و سوپرایگو (وجدان و اصول اخلاقی) بررسی شدند. در این تحلیل، تفاوت‌های موجود در رفتارهای شخصیت‌ها، به‌ویژه تایلر و راوی، با توجه به تعارضات درونی آنها توضیح داده شد.
از نگاه تحلیل رفتار متقابل (TA): در این بخش، تحلیل‌هایی درباره‌ی نقش‌های کودک، والد و بالغ در شخصیت‌های فیلم صورت گرفت و به تأثیر این سه جنبه در تصمیمات و واکنش‌های افراد در فیلم پرداخته شد.
از نگاه گلاسر: نیازهای اساسی شخصیت‌های فیلم از نظر گلاسر، شامل آزادی، قدرت، تفریح، تعلق و امنیت، بررسی شد. واینکه تایلر بیشتر نماد پاسخ به سه نیاز اول(ازادی،قدرت و تفریح) بودو راوی نمادپاسخ به نیاز امنیت و تعلق
از دیدگاه ACT: فیلم از دیدگاه پذیرش و تعهد (ACT) نیز بررسی شد و چگونگی مواجهه شخصیت‌ها با بحران‌ها و احساسات خود از منظر این نظریه روانشناختی تحلیل گردید.
از نگاه یونگ: در نهایت، راه رسیدن به self (انسجام فردی) از دیدگاه یونگ در فیلم بررسی شد. شخصیت‌ها در این فیلم در جستجوی معنای عمیق‌تری از خود و تلاش برای دستیابی به هویت واقعی خود هستند، که این روند از دیدگاه یونگ به عنوان جست‌وجویی برای رسیدن به کمال درونی تعبیر می‌شود.
هر چند به نظر می رسد راوی در رسیدن به مفهوم self و دستیابی به یک خود یک پارچه و منسجم ناکام می ماند و قربانی
مخلوق خود یعنی تایلر(بعد خیالی شخصیتش) می شود و تایلر در رانندگی فرمان را به دست می گیرد تا جایی که مجبور می شود برای رهایی از دست ان،خود را نابود کند.
یکی از بخش‌های مهمی که آقای دکتر به آن پرداختند، صحنه پایانی فیلم بود. در این صحنه، راوی در حال مرگ و مارلا سینگر دستی به دست یکدیگر داده و دو شخصیت در نوعی آشتی و هم‌راستایی قرار می‌گیرند.
این آشتی نه تنها به معنای آشتی میان دو شخصیت، بلکه به عنوان نمادی از آشتی بخش‌های مختلف شخصیت و هماهنگی درونی آنها تلقی می‌شود. آقای دکتر این صحنه را به عنوان نمایشی از انسجام درونی و توافق میان بخش‌های زنانه و مردانه شخصیت‌ها بررسی کردند. در واقع، این صحنه به نوعی نمایانگر هم‌پذیری و تکمیل درونی است که شخصیت‌ها پس از مبارزات و بحران‌های متعدد در مسیر خود به آن دست می‌یابند. این آشتی نه تنها به معنای بازگشت به خود، بلکه به معنای پذیرش و هماهنگی جنبه‌های مختلف شخصیت است.
این جلسه نمایش،نقد و بررسی که از ساعت ۳ بعدازظهر تا ۸ شب ادامه داشت، فرصتی عالی برای علاقه‌مندان به سینما و روانشناسی بود تا از طریق تحلیل‌های مختلف، به درک عمیق‌تری از مفاهیم فیلم باشگاه مشتزنی دست یابند. این جلسه، که بخشی از سلسله برنامه‌های نقد و تحلیل فیلم مرکز روانشناسی رایین بود، همچنان ادامه خواهد یافت و در آینده فیلم‌های دیگری نیز از جنبه‌های روانشناختی مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
این برنامه‌ها فرصتی بی‌نظیر برای تقویت درک سینمایی و روانشناختی جامعه فراهم می‌کنند و کمک می‌کنند تا فیلم‌ها به عنوان ابزاری برای تحلیل مسائل اجتماعی و فردی، مورد توجه قرار گیرند.
گزارش از آرمیتا عسکریان
آیا اطرافت کسی هست که فقط به خودش اهمیت می‌ده؟ یا شاید خودت گاهی اینطور شدی؟
نارسیسیسم فقط یک رفتار خودخواهانه نیست — می‌تونه نشونه یک اختلال شخصیتی باشه.
در این مطلب با زبان ساده و علمی، با مفهوم نارسیسیسم آشنا می‌شویم وانواعش را می‌شناسیم و می‌فهمیم که چطور می‌شود با آن برخورد کرد.
کتاب “قدرت عادت” یکی از پرفروش‌ترین و تأثیرگذارترین کتاب‌های روانشناسی است که به بررسی عادت‌ها و نقش آنها در زندگی فردی، سازمانی و اجتماعی می‌پردازد. چارلز دوهیگ، روزنامه‌نگار برنده جایزه پولیتزر، در این کتاب نشان می‌دهد که چگونه عادت‌های کوچک می‌توانند زندگی ما را شکل دهند و چگونه می‌توانیم با درک ساختار آنها، تغییرات ماندگاری در رفتارهای خود ایجاد کنیم.
آیا تا به حال فکر کرده‌اید که علاقه به مرتب کردن وسایل یا برنامه‌ریزی دقیق برای آخر هفته، می‌تواند نشانه وسواس فکری-عملی (OCD) باشد؟ شاید شما هم شنیده باشید که اگر فردی زیاد دست‌هایش را بشوید یا کارهایش را با وسواس انجام دهد، به این اختلال مبتلاست. اما واقعیت بسیار پیچیده‌تر از این باورهای رایج است. در این پست، به بررسی حقیقت درباره OCD و رد باورهای غلط می‌پردازیم.
کارل یونگ، بنیان‌گذار روانشناسی تحلیلی، نظریات تأثیرگذاری مانند ناخودآگاه جمعی، کهن‌الگوها و درون‌گرایی و برون‌گرایی را مطرح کرد. در این مقاله، با زندگی، دستاوردها، روابط جنجالی و تأثیرات ماندگار او آشنا شوید.